De gevaren van complottheorieën en anti-overheidsextremisme in de post-hbo opleiding Radicalisering en Terrorisme Expert (RTE)

De afgelopen jaren zijn complottheorieën in Nederland steeds heftiger en wijdverspreider geworden. Met name in het licht van de COVID-19 pandemie. Deze theorieën, die vaak suggereren dat er een verborgen groep of agenda achter de belangrijke wereldgebeurtenissen zit, kunnen ernstige gevolgen hebben voor individuen en de samenleving als geheel. Een duidelijk voorbeeld hiervan is de complottheorie over The Great Reset, waarbij een mondiale elite de democratie wil omverwerpen door kritische burgers de mond te snoeren en een linkse (woke) agenda wil doorvoeren. 

Afgelopen jaren heeft een activistische bovenlaag (zij voert legitiem protest binnen de kaders van de wet) en een radicale onderstroom steeds vaker hun onvrede geuit over de coronamaatregelen van de overheid. De radicale groep is niet homogeen verdeeld en bestaat volgens de NCTV (2022) uit drie subgroepen: (1) een kleine groep van ongeveer 20 online oproerkraaiers (2) 10.000 tot 50.000 mensen die hun content online volgen en verspreiden, en (3) 100.000 ad hoc volgers. De radicale groepen kenmerken zich door een fundamenteel wantrouwen, woede en gevoel van onrechtvaardigheid ten opzichte van de overheid en andere instituties, waaronder het politieke systeem, het rechtssysteem, de media en de wetenschap[1]. De radicale groep uit veelvuldig hun onvrede via complottheorieën. Complottheorieën kunnen voor deze groep steun of houvast bieden in een complexe wereld, maar zijn ook misleidend en kunnen leiden tot gewelddadig verzet. Een bekende theorie die in Nederland door anti-overheidsextremisten wordt verspreid is het "elite-narratief" dat suggereert dat er in Nederland een elite aan de macht is die de bevolking onderdrukt. Zij zouden bestreden en aansprakelijk gesteld moeten worden. Sigrid Kaag[2] en Jaap van Dissel[3] kunnen daar vanuit persoonlijke ervaringen inmiddels over meepraten.  

Complottheorieën kunnen normaliseren, wanneer deze worden gekoppeld aan actuele gebeurtenissen en herhaaldelijk worden uitgedragen in het publieke en politieke domein. Zowel on- als offline. Gewelddadige of bedreigende acties en verklaringen kunnen sociale onrust en bedreiging voor de openbare orde veroorzaken. Het is cruciaal om complottheorieën te benaderen met een kritische en sceptische houding, en om de mogelijke schade die ze kunnen veroorzaken te erkennen. Het is belangrijk om de onderliggende grieven en het wantrouwen aan te pakken die deze theorieën kunnen voeden, om de misinformatie en extremistische ideologieën te signaleren en te duiden om gewelddadige incidenten te voorkomen. Maar het is ook van groot belang om de weerbaarheid in de samenleving te vergroten en te investeren in preventieve maatregelen om (gewelddadig) extremisme te bestrijden.

Post-HBO opleiding Radicalisering en Terrorisme

In de opleiding Radicalisering en Terrorisme Expert (RTE) gaan wij in op de actuele ontwikkelingen en trends op het gebied van radicalisering, extremisme en terrorisme. Anti-overheidsextremisme is één van de vormen die uitgebreid behandeld zal worden in onze volgende opleiding.  

Wilt u meer weten over de post-hbo opleiding Radicalisering en Terrorisme? Neem dan contact op met Willem Leeuwenkamp w.f.leeuwenkamp@sosecure.nl. Of schrijf u direct in voor de opleiding via het inschrijfformulier.